17 Aile 1909’üstelik “Papazın Çayırı” adına adlandırılan yerde yapılan evvel maçı 2-0 kazanan Galatasaray, rakibinden ilk 7 maçta gol yemedi.
Fenerbahçe 5 yıl bekledi
Fenerbahçe, Galatasaray karşısında ilk golü ve galibiyeti, rekabetteki 8. randevuda elde etti.
Union Club sahasında 4 Ocak 1914’te yapılan İstanbul Ligi maçını 4-2 kazanan Fenerbahçe, böylece rakibi karşısında kestirmece 5 sene süren suskunluğuna bile son vermiş oldu.
Soluk-lacivertli bando hesabına Galatasaray’a tarihteki evvel golü ise Hasan Kamil Sporel attı.
Yer beş altı ve yer çokça seyircili maçlar
Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki maçlarda arz beş altı izleyici 17 Kasım 1922’deki karşılaşmaya geldi.
İttihat Sahası’nda boğanak altında, hakem Fethi Tahsin Başaran’ın şemsiyeyle tedvir etmek zorunda kaldığı maçı, topu topu biletsiz 14 gönül izledi.
İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı’nda 21 Eylül 2003’te yapılan loda maçını ise 70 bin 125 seyirci izlem etti. Bu nicelik, iki mızıka arasındaki aynı maçı izleyen izleyici sayısında rekor namına tarihe geçti.
Rekabetin golcüleri
Rekabette genişlik çok golü Fenerbahçeli Zeki Irade Sporel attı. Sporel, Galatasaray’a karşı oynadığı 42 maçta toplam 27 kez rakip fileleri havalandırdı.
Anlaklı Özenç Sporel’i, 24 golle yeniden tıpkı Fenerbahçeli Alaattin Baydar izliyor. Fenerbahçeli Lefter Küçükandonyadis’in 20, Galatasaraylı Zorlu Oktay’ın ise rekabette 19 golü bulunuyor.
beraber, iki takımda de suret giyen Tanju Çolak’ın da 14’ü Galatasaray, 8’i Fenerbahçe formasıyla koyulmak için rekabette toplanmış 22 golü var.
Kütle maçlarında ise Galatasaraylı Metin Oktay 9, Fenerbahçeli Aykut Önemli 8 golle takımlarının genişlik golcü isimleri oldu.
Turgay Şeren’in rekoru
Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında yer haddinden fazla oynama rekoru rahmetlik Turgay Şeren’e ait.
A Milli Bando ve Galatasaray’ın unutulmaz kalecilerinden Şeren, Fenerbahçe’ye alın sarı-kırmızılı kaleyi 55 defa korurken, rekabette arz çok tarz giyen topçu unvanını elinde bulunduruyor.
Özlem meşbu yıllar
İki topluluk, rekabetin bazı dönemlerinde birbirlerine alın yengi bakımından üstünlük kurmakta zorlandı.
Fenerbahçe sıkışık 11, Galatasaray ise 18 maç galip gelemedi. Fenerbahçe, 20 Teşrinisani 1949’da 2-0 kazandığı maçın ardından sıkışık 11 karşılaşma galip gelemedi ve 22 Şubat 1953’te taraftarlarına 1-0’lık skorla Galatasaray galibiyeti ödül edebildi.
Galatasaray ise 17 Mayıs 1942’üstelik 3-1 kazandığı müsabakanın ardından tamlık 18 maç galip gelemedi ve 1 Mesafe 1946’daki 19. maçta sahadan 1-0 galip ayrıldı.
18 ayrı statta karşılaştılar
Fenerbahçe ile Galatasaray, 393 maçın sığdığı rekabette 18 ayrı statta karşılaştı.
Rakipler, İstanbul İnönü, Mualla Sami Yen, Fenerbahçe, Taksim, Şeref, Ankara 19 Mayıs, Atatürk Olimpiyat, İzmir Atatürk, Ankaragücü, Türk Telekom, Bakir Erzurum (Aktüel adı Erzurum Kazım Karabekir), Offenbach, Frankfurt, Köln, Mönchengladbach Borussia Park, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Valör Arpalık, Manisa 19 Mayıs ve Antalya statlarında sahaya çıktı.
Heyecanı iki takımda da yaşayanlar
Fenerbahçe ile Galatasaray, 393 maçın sığdığı rekabette 18 ayrı statta karşılaştı.
Rakipler, İstanbul İnönü, Yüce Sami Yen, Fenerbahçe, Taksim, Itibar, Ankara 19 Mayıs, Atatürk Olimpiyat, İzmir Atatürk, Ankaragücü, Türk Telekom, Kullanılmamış Erzurum (Aktüel adı Erzurum Kazım Karabekir), Offenbach, Frankfurt, Köln, Mönchengladbach Borussia Otopark, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Şayan Arpalık, Manisa 19 Mayıs ve Antalya statlarında sahaya artık.
Heyecanı iki takımda birlikte yaşayanlar
Birçok aktör futbolculuk hayatında iki mızıka formasını da giyme şansını buldu.
Akıbet dönemde iki takımda da oynayan futbolcular şunlar:
Raşit Çetiner, Güngör Tekin, Erdoğan Arıca, Açık Deniz Verel, Mehmet Oğuz, Erhan Önal, Arif Kocabıyık, İlyas Tüfekçi, Tanju Çolak, Selek Yuvakuran, Selçuk Yula, Hasan Vezir, Benhur Babaoğlu, Elvir Boliç, Sedat Balkanlı, Saffet Sancaklı, Ahmet Saika, Raf Yalçın, Emre Ihtilas, Fatih Akyel, Elvir Baliç, Haim Michael Revivo, Abdullah Ercan, Mehmet Yozgatlı, Stjepan Tomas, Mülk Tehlikeli, Emre Belözoğlu, Caner Erkin, Kazım Kazım, Mehmet Topal, Burak Yılmayan, Olcan Adın, Başkumandan Aziz, Şener Özbayraklı, Miğfer Ciğerci, Garry Rodrigues, Sinan Gümüş.
Bir maçta dörder gol atanlar
Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde şimdiye dek tıpkısı maçta aynı futbolcu eliyle yeryüzü aşkın atılmış gol sayısı 4 oldu.
Galatasaraylı Ihtişam İbrahim, Cemil Karagürgen ve Metin Oktay ile Fenerbahçeli Zeki Keyif Sporel, rakip filelere aynı maçta dörder gol atma başarısını gösterdi.
Arz çokça görülen son: 1-0
İki takımın 113 yıllık geçmişinde, geride kalan 394 maçta en çok görülen sonuç 1-0 oldu.
Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki maçlarda tekmil 74 kat 1-0’lık sonuç ortaya bundan sonra, 49 el 2-1’lik adet alındı.
Sunma farklı skorlu karşılaşma
İki bando arasında geride mütezayit maçlarda yeryüzü ayrımlı skorlu galibiyeti, 7-0’lık sonuçla Galatasaray aldı.
İstanbul Ligi’nde 12 Şubat 1911’de yapılan maçı, Galatasaray 7-0 kazandı.
Fenerbahçe’nin farklı skorlu galibiyetleri
Fenerbahçe, rakibi Galatasaray karşısında şimdiye arbede sunma ayrımlı skorlu galibiyeti, 2002-2003 sezonunun geçmiş yarısında Kadıköy’da yapılan maçta elde etti.
6 Kasım 2002’deki müsabakayı 6-0 kazanan sarı-lacivertli takım, bir zamanda takım maçlarında iki bando arasındaki arz değişik skorlu galibiyete imza attı.
En gollü maçlar
Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki bildirme gollü maçlarda, penaltılar dışında sporseverler toplam sekizer gol gördü.
Şanlı Sami Yen Stadı’nda 5 Haziran 1983’te yapılan öbek maçında rakipler 4-4 berabere kaldı. İki takım arasında 7 Küçük Ay 2001’da oynanan Türkiye Kupası yarı final karşılaşması birlikte 4-4 sonuçlandı.
Yarıda artan karşılaşma ve tarihi uğraş
Rakiplerin 23 Gücük Ay 1934 tarihinde yaptıkları İstanbul Ligi maçı futbolcular arasında çıkan çarpışma nedeniyle yarıda kaldı.
Taksim Stadı’nda yapılan maçın 60. kolaylıkla Galatasaraylı Kadri Dağ’ın, Fenerbahçeli M. Reşat Nayir’e attığı çifte ve Kadri’nin üzerine akilane koşan Fenerbahçeli Fikret Arıcan’ın, Galatasaraylı Tevfik tarafından kucaklanıp, kayran kenarına atılmasıyla düzlük çabucak karıştı. İki mızıka oyuncuları ortada başlayan kavgaya tribünlerdeki seyirciler da katılınca, ahval büyüdü.
Yarıda küsurat maçın peşi sıra toplanan “Bölge Futbol Heyeti”, Türk spor tarihinin sunu ağırbaşlı cezalarından birisini verdi ve Fenerbahçe’den 9, Galatasaray’dan 8 futbolcu oluşmak amacıyla bütün 17 futbolcuyu detaylı sürekli cezalandırdı.
Bu cezalardan yeryüzü karlı sâdır mızıka Beşiktaş oldu, sezonu rakiplerinin önünde böke tamamladı.
Yabancı hakemler
Rekabetin geçmişinde ecnebi hakemler birlikte fariza yaptı.
Bunlar arasında Çek, İngiliz, Yunan, İtalyan, Avusturyalı, Alman, İsviçreli, Rumen, Macar, Yugoslav, Belçikalı ve Bulgar hakemler bulunuyor.
Tarihten yapraklar
Galatasaraylı Bahri Altıntabak, Fenerbahçeli Haysiyet Arpalık ile Nezihi Tosuncuk, rekabet tarihinde hem kişi kalesine hem da rakip kaleye gol atan oyuncular oldu.
Şevki Şenlen, Raşit Çetiner, İlyas Tüfekçi, Hasan Ferz, Saffet Sancaklı ve Tanju Çolak hem Galatasaray hem de Fenerbahçe formasıyla rekabette gol atma sevinci yaşadı.
Rekabette takım muhavvil oyuncular ortada çarkıt takımlarında kaptanlık bandını taktıktan bilahare transfer olan futbolcular, Fenerbahçe kaptanıyken Galatasaray’a sabık Naci Erdem ve Galatasaray kaptanıyken Fenerbahçe’ye güzeşte Mehmet Oğuz kendisine kayıtlarda meydan aldı.
Rakiplik kardeş kardeş evire çevire
Rekabetin 113 almanak geçmişinde zorlu çok centilmenlik gösterisi yaşandı.
İki pakt arasındaki rekabette son yıllarda küsurat gerilime karşın mukaddema futbolcu ve yöneticilerin centilmence davranışları, bu güzel mücadeleye boyut kattı.
Spor tarihçilerinin derlemelerine bakarak, tıpkısı derbi öncesinde Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaraylılara, “Oberle kardeşler parasız, Hasan bile sakatlanmış. Sizi karşımızda noksan kadroyla iletilmek istemiyoruz. Dilerseniz maçı erteleyelim.” diye niteleyerek bilgelik göndererek maçın ertelenebileceğini iletti.
Fenerbahçe’nin bu önerisini akseptans fail Galatasaray, oyuncuların iyileşmesinden bilahare, 20 Ilk Teşrin 1914’te yapılan erteleme maçında zerrin-lacivertli rakibini 6-1 yendi.
Bu Arada karı kiralayıp, ava çıkıyorlardı
Tıpkı kaynaklara bakarak, rekabetin kullanılmamış başladığı dönemlerde Galatasaray ile Fenerbahçe sporcuları, ortak kiraladıkları evde kalıyor ve beraber ava çıkıyorlardı.
İki bando sporcuları geceleri tıpkısı araya gelerek sohbet ediyordu. Gine tıpkısı şeb sohbetin koyulaştığı tam Galatasaray’dan Mürtefi Sami Yen, Fenerbahçelileri, “Said, yarın bizimle maçınız var. Git yat ve dinlen.” diye uyardı.
Ertelemeyi önerdiler
Rakipler arasında 17 Son Teşrin 1922’de yapılan karşılaşma öncesinde bile ilginç aynı nitelik yaşandı.
Bu tarihte Kadıköy’de iki takımın maçı vardı. Maç öncesinde günlerce yağan baran sahayı adeta göle çevirmişti. Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaray Kulübüne telefon ederek, “Düzlük haddinden fazla acı, maçı erteleyelim.” dedi. Galatasaray Başkaptanı Temiz Delimsirek, bunun konusunda, “Anamız bizi bugün amacıyla doğurdu Galip Eş. Gelip maçı oynayacağız.” diyerek cevapladı. Galatasaray, Kadıköy’e gelip maça daha çok ve Fenerbahçe karşılaşmayı 3-0 kazandı.
Muhassala durumu ve kuma bando ihdas düşüncesi
Rakiplerin kuruluşlarının geçmiş yıllarında toplaşma durumlarının dahi ortaya çıktığı, hatta iki kulüp başkanının ortak bando kurma üzerine anlaştıkları iddia edildi.
Galatasaray Kulübünün resmi nişane organı Galatasaray dergisinin 2003 Gücük Ay sayısında, Adnan Işık’ın belgelere dayandırarak verdiği haberde, 1912 yılında Galatasaray Kulübü Başkanı Şanlı Sami Yen ile Fenerbahçe Kulübü Başkanı Hulusi As’in kuma imzayla araç altına aldıkları belgenin, birleşmeseler dahi iki kulübün yabancılara cebin eş aynı takım kurma üzerine anlaştıklarını, ayrıca tüzüğü de hazırladıklarını gösterdiği kaydedildi.
Bilerek kaçırılan penaltı
Rakiplerin 23 Ocak 1925’te Taksim Stadı’nda yaptıkları Yurt Gazetesi Kupası maçında enteresan ayrımsız görüngü yaşandı.
Fenerbahçe’nin kazandığı penaltı sonrası, atış öncesinde stadın büyük balkon kısmı çöktü. Fenerbahçeli Cafer Çağatay, bu gelişme üzerine penaltı atışında ıcığı cıcığı bile bile kaleci Ali Yanal’a teslim etti.
Kompozit bando: “FenerSaray”
Fenerbahçe ile Galatasaray, 1934 yılında Türkiye’ye davet ettikleri yabancı takımlarla birer nöbet tedarik maçı yaptıktan sonraları, üçüncü maçı “Fenerbahçe-Galatasaray Karması” şeklinde oynadılar.
Bu karmanın forması ise iki kulübün renklerinin karışımı olan lacivert, solgun ve kırmızıdan oluştu.
Canaydın’dan centilmenlik dersi
Serencam yıllarda iki mızıka arasındaki maçların genelinde durumlar yaşanırken, Galatasaray Kulübünün rahmetli Başkanı Özhan Canaydın, rekabete centilmence yaklaşımıyla alkış aldı.
Solgun-kırmızılı ekibin 6 Teşrinisani 2002’da Kadıköy’bile rakibine 6-0’lık sonuçla tarihi hezimete uğradığı maçta, komutan sıfatıyla önce Fenerbahçe derbisini izleyen Özhan Canaydın’ın, rakibinin attığı golleri alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutlaması, pik damgasını vurdu.
Rahmetlik Canaydın’ın bu centilmenlik gösterisi kendi camiasından kâh tepkiler görse dahi Acun Fair Play Konseyi (CIFP) vasıtasıyla 2002 Acun Fair Play Ödülü’ne layık görüldü. Özhan Canaydın ayrıca, bu davranışı dolayısıyla Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) aracılığıyla planlı Fair Play Sportif Çizi Ödülü’nü aldı.
Fenerbahçe’dahi gözde karar: Mesut Özil ve Ozan Tufan…
Galatasaray’birlikte evvel namzet galiba oldu!
Süper Takım’de derbi tarihleri anlaşılan oldu
Fenerbahçe-Galatasaray derbisinin hakemi açıklandı
