AKP’nin torba kanun teklifinde Alevilikle ilişkin düzenlemelerin saha aldığı maddeler, TBMM Çekim ve Bütçe Komisyonu’nda “hars” ifadesiyle akseptans edildi. Yarkurul toplantısına katılan Alevi örgütlerinin temsilcileri, bu ifadenin “fideist” namına değiştirilmesi temenni etti, ancak murat eşit bulmadı.
TBMM Cazibe ve Bütçe Komisyonu’nda, AKP’nin Meclis’e sunduğu Vergi Usul Kanunu ile Bazen Kanunlarda Ayrım Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşülüyor. Yayın ve yürürlük da dahil 23 maddeden oluşan torba tekliften, limanların 49 yıllığına özelleştirilmesinin önünü açan 9’uncu husus çıkarıldı. AKP ve MHP’nin oylarıyla teklifin evvel 8 maddesinin akseptans edilmesinin arkası sıra, teklifin 15, 16, 17, 18, 19 ve 20’nci maddelerinin görüşülmesine geçildi. Bu maddeler birlikte esasen AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla kabul edildi.
Bu maddelere göre; Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu ve İl Hususi İdaresi Kanunu’na eklenen hükümlerle büyükşehir belediyeleri ve diyar özel idareleri, cemevlerinin yapımı, bakımı ve onarımı ile ait muktezi desteği sağlayacak. Cemevlerinin içmece ve kullanma suyu ihtiyaçları iskontolu ya dahi ücretsiz karşılanabilecek. Ayrıca Neşelilik Piyasası Kanunu’na eklenen hükümle birlikte cemevlerinin aydınlatma giderleri Firez ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla ödenecek.
Yarkurul toplantısına katılan Alevi örgütlerinin temsilcileri ve mugayeret, maddeler görüşülürken Alevilik inancının “kültür” olarak akseptans edilmesini eleştirdi. Teklifte kâin “Alevi- Bektaşi kültürü ve hizmetleri” ifadesindeki “ekin” sözcüğünün “inancı” kendisine değiştirilmesi temenni edildi. Ancak bu dilek adına getirilmedi.
DİYANET AKADEMİSİ KANUNU’NDAKİ GÖRÜŞMEYİ HATIRLATTI
CHP İstanbul Saylav İbrahim Kaboğlu, daha önce Kült Akademisi’nin kurulmasına dair yasayı görüştüklerini ve bu yasanın Din İşleri Başkanlığı’nın önerisi üstüne Meclis’e geldiğini anımsatarak şunları söyledi:
“Milli Eğitim Komisyonu’nda görüştük, Genel Kurul’a geldi, Genel Kurul’da akseptans edildi. Ilmek Akademisi kurulmasına dair kanun teklifi görüşülürken Din İşleri Başkan Yardımcıları de katıldı. Onlara tığ sorular yönelttik, hastalık hakeza bir öneri yazdıklarını sorduk. Onlar da bize açıklamalarda bulundular, artıları ve eksileri ile Meclis’te kabul edildi. Şimdi bu görüştüğümüz yasa teklifi ise onunla karşılaştırıldığında çok ayrımlı bire bir zeminde ilerliyor. Şöyle ki; Cumhuriyet’in üçlüsü adına denklik, yurttaşlık, laiklik dikkate alındığında, esasta Adalet ve Kalkınma Partisi buradaki eksikliği bile görmüş olmalı ki burada Alevi toplumunun mücadelesine ayrımlı biçimlerde katkıda bulundu.
Bu yasanın yapılma tarzını dikkate aldığımız ahit, Diyanet Akademisi yasasından farklı yerine, tığ deminden öğreniyoruz ki hiçbir Alevi toplumuna danışılmamış. O yasa Diyanet İşleri Kanunu’ydu. Bu yasanın adı de namevcut, husye kanun şeklinde düzenleniyor. O kanun Milli Eğitim Bilimi Komisyonu’nda görüşülüyordu, bu yasa ise on paralık ilgisi sıfır tıpkısı komisyonda görüşülüyor.”
ERDOĞAN’IN DEMİRTAŞ HAKKINDAKİ SÖZLERİNİ ANIMSATTI, ALEVİLERİN KİMLİĞİNİ GİZLEMEK ZORUNDA KALDIĞINI AÇIKLADI
CHP Genel Başbuğ Yardımcısı Ege Ağbaba, Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan’ın Diyarbakır mitinginde sakat HDP Koca Umumi Başkanı Selahattin Demirtaş’ı kimliğinden ekolojik ortam yuhalattığını belirterek, AKP’nin kimliklere hürmetkâr olmadığını tabir etti. Ağbaba, şunları söyledi:
“Ayrımcılık yokmuş, haydi yahu. Alevi köylerinde, bak benim köyümde bile Alevi kimliği korkulacak tıpkı öz. Bunun düzeltilmesi geçişsiz. Bibi zaman, bu dönemde Alevi çocukları cebren imam dil cambazı okullarına gönderiliyor mu? Vallahi gönderiliyor. Sizin çocuklarınız sizin inancınıza mensup olmayan okullara gönderilirse sizin hoşunuza masraf mi? Alevi çocukları üzere asıl problemlerden birisi bu. Bu, esas sıkıntı. Bunun çözülmesi lazım. Tığ, burada yaşayış içerisinde, kardeşlik içerisinde yaşayacaksak eğer bu sorunların çözülmesi geçişsiz. Türkiye’dahi hakeza bire bir problem var. Hala insanlar, okula giderken, halen üniversiteye giderken ya birlikte oran kademesine giderken Alevi kimliklerini gizliyorlar. Siz kabul edin, etmeyin, böyle tıpkı mesele var. Sizin tanımlayacağınız ibadethane mi değil, mi tanımı kimsenin umurunda değil. Su parasını ödemezsiniz, faaliyet parasını ödemezsiniz. Yüzyıllardır ödüyor bu insanlar. Ancak bu insanların anne talebi, değer vatandaşlık. Evvel içinize sindireceksiniz. Verilmek istiyor celal dairesinde. Alevilerin mülakatta elendiğine dair bin tane denk veririm ego size.”
CHP Adıyaman Milletvekili Abdurrahman Tutdere birlikte şu eleştiride bulundu:
“Bakınız, elimde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Nazik Daire’nin aynı kararı var, bu kararı 26 Nisan 2016 tarihinde vermiş. Bu Iri Daire’nin kararını üstelik gerekçelerini üstelik hepsini gelişigüzel değerlendirdiğimizde, bu meselenin nedeni ve şüphesiz çözüleceği konusunda açıklayıcı benzeri hüküm var. Olur, Anayasa’mızın 90’ıncı maddesine bakarak Türkiye Cumhuriyeti devletinin, bugüne büyüklüğünde bu kararın gereğini adına getirerek Alevilerin sorunlarının tamamını da çözmüş olması lazımdı, fakat iktidar partisi 20 yıldır Alevi çalıştayları yaparak, bazı bazı konuyu gündeme getirerek sorunu çözümsüz bırakmıştır. Bizim kanaatimize bakarak, şu anda bu yasada, yani Uray Kanunu’nda, İl Hususi İdaresi Kanunu’nda, Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda yapılacak değişiklikler bu sorunu çözmeye yetmeyecektir. Öncelikle cemevlerinin ‘ibadethane’ kendisine tanınması geçişsiz, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararında geçtiği şekilde. Alevi’yi tanımadan Alevilerin ibadethanelerinin ihtiyaçlarını veya diğer şeylerini diremek haddizatında bire bir çelişkidir. Evvel tanıyacağız, sonradan sorunlarını çözecek adımların atılması gerekiyor. Biz, bu konuda bu düzenlemelerin dar olduğunu düşünüyoruz, Türkiye’deki Alevilerin beklentilerini karşılamayacağını düşünüyoruz. Onun için, bunun tekliften çıkarılmasını ve bu konuda ayrıntılı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Şişman Daire’nin kararlarını, Danıştay kararlarını ve bu konudaki faziletli duruşma kararlarını birlikte gelişigüzel değerlendirilerek yeni tıpkı düzenlemeyle bu sorunun temelden çözülmesini bekliyoruz.”
