Bilinçsiz antibiyotik tüketiminde ‘sessiz pandemi’ uyarısı

ANKARA Üniversitesi Baytar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ender Yarsan, seçkin yıl dünyada 700 bin kişinin, bilinçsiz antibiyotik tüketimi sonucu antibiyotik mukavemetli bakterilerden kaynaklanan enfeksiyon nedeniyle öldüğünü söyledi. Prof. Dr. Yarsan, “Şayet tılsım alınmazsa 2050 yılında bu sayının 10 milyona ulaşacağı yönünde tetkikat var. Bu, temas 3 saniyede 1 âdem ölümü buyurmak. Şu anda ‘sessiz pandemi’ olarak bitmeme fail antibiyotik direncine yönelik eğer ilaç alınmazsa muhtemelen benzeri noktadan bilahare Covid-19 pandemisinde yaşadığımız kadar töz benzeri pandemi haline gelecektir” dedi.

Ankara Üniversitesi Baytar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ender Yarsan, 18 Kasım’ın ‘Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü’ olduğunu belirterek antibiyotiklerin, enfeksiyonlarla mücadelede makbul ve stratejik önemi olan etiyolojik otama ajanı olduğunu belirtti. Yarsan, antibiyotiklerin bakterilerden kaynaklanacak enfeksiyonlarda direkt kullanılmaları gerektiğini kaydederek,

“Planlı etkinin ortaya çıkabilmesi amacıyla beribenzer usçu ve şuurlu kullanılmaları gerekir. Böyle olursa tedavisel yarar sağlanır. Hakeza olmazsa o devir antibiyotiklerden kaynaklanacak birtakım olumsuzluklar ortaya menfaat. Antibiyotiklerin keyif açısından insanlarda ya de hayvanlarda mergup murat hak bakarak aracısız hırçın etkileri gibi. Bunun ötesinde benzeri bakiye riski söz konusu olanaklı. Baytar hekimliği boyutunda antibiyotikler enli kullanılır. Baytar hekimliğinde makbul yaklaşık bin 600 pare ruhsatlı ilacımız var. Bu ilaçlardan 800’den fazlası antibiyotiktir. Zımnında ağırlıkta kullanılır. Bunlardan kaynaklanacak şekilde benzeri kalıntı riski ortaya çıkabilir. Kalıntı marifetiyle da sonuncu bitiren konumundaki insanlara yansıyabilir. Bunun haricinde uğur niteliğindeki canlıda bağışıklık sistemi baskılanabilir. Bunun ötesinde bugün için sonuç basamak oylumlu aynı konu olan ve ‘sessiz pandemi’ adı verilen ayrımsız olay söz konusu cins. Tasavvur niteliğindeki bakteride ilaca karşı bire bir direnç gelişebilir. Daha Çok ilacı siz mergup şekilde kullansanız de bundan sonra o ilaçtan yani antibiyotikten beklenen gerçekçi etkiler ortaya çıkamaz. Bu antibiyotiğe karşı benzeri dayanım geliştiği ile tabir edilir. Konu hakeza bakıldığı antlaşma hem hayvan sağlığı hem dahi el sağlığı açısından önemlidir” diye niteleyerek konuştu. ‘HER 3 SANİYEDE 1 İNSAN ÖLÜMÜ DEMEK’Tüm dünyada 2019 yılının sonunda başlayan Covid-19 pandemisinin yaşandığını hatırlatan Prof. Dr. Yarsan, “Pandemide bizi vahim durum Covid-19’dan kaynaklanan ölümlerdi. 2019 Açıklık ayında başladı, bugün 2022 yılının sonundayız. Bütün dünyada Covid-19 kaynaklı ahiret yolculuğu sayısı kestirmece 6,5 milyon civarındadır. Antibiyotik direnci ile ilgili şayet tedbir alınmazsa proses böyle giderse ‘sessiz pandemi’ diyerek adlandırılan bu kapsam devam ederse şu andaki rakamlar; antibiyotik mukavim mikroorganizmalardan kaynaklanacak şekilde gelişigüzel sene dünyada 700 bin insanın ölümü bahis konusu. Avrupa Birliği’nde bu miktar 33 bin, Amerika Birleşik Devletleri’nde 35 bindir. Şu anda gelişigüzel 45 saniyede 1 eş ölümü gerçekleşiyor. ‘Sessiz pandemi’ hakeza devem ederse seçme ilaç alınmazsa yayımlanan rapora bakarak önlem alınmazsa, 2050 yılında bu sayının 10 milyon âdem olacağı yönünde. Bu, herhangi bir 3 saniyede 1 herif ölümü almak. Pespaye korkutucu rakamlardır. Bu nedenle önemi ortaya konmamış amma bire bir ‘sessiz pandeminin’ varlığı üstelik kabul edilmiştir” dedi.’OECD ÜLKELERİNDE TÜRKİYE BİRİNCİ SIRADA’Prof. Dr. Yarsan, baytar hekimlikte bile beşeri hekimliğinde üstelik antibiyotik kullanıldığını söyleyerek, “Antibiyotikler bu şekli ile karşılaştırıldığı devir koca hekimliğinde yaklaşık yüzdelik 30’larda, hayvan sağlığı hizmetlerinde yüzdelik 70’e varan oranda antibiyotik kullanılır. Nedeniyle elan çok oranda baytar hekimlikte kullanılır. Antibiyotik yararlanma potansiyeli noktasında mecmu dünyada OECD ülkelerinde Türkiye birinci sırada. Antibiyotik direnci noktasında birlikte dünyada Yunanistan’dan bilahare 2’nci sıradayız. Dolayısıyla bu rakamlar tezyifkâr erdemli rakamlardır. Onun amacıyla bizlerin tedbir alması, şuurlu olması, akilane şeyleri şimdiden planlamamız gerekir. Şu anda ‘sessiz pandemi’ yerine devam eden antibiyotik direncine yönelik eğer önlem alınmazsa galiba bir noktadan sonra Covid-19 pandemisinde yaşadığımız üzere hakikat ayrımsız pandemi haline gelecektir. Zımnında ileriye çevrik bu çalışmaların şimdiden yapılması ve planlanması gerekir” diye niteleyerek konuştu.’ULUSLARARASI YÖNÜYLE BAHIS AHALI ALINDI’

Prof. Dr. Yarsan, konunun tedbir noktasında ülkelerin bireysel düşünecek durumda olmadığını vurgulayarak, “Arsıulusal yönüyle bu konu ele alındı. Ekim 2022’da 4 pasaj uluslararası sağlık kuruluşu tıpkı araya geldi. ‘Tek sağlık’ deklarasyonu şeklinde kuma tıpkısı manifesto yayımlandı. Bu noktada ileriye çevrik hangi yapılması gerektiğini değerlendirmeye başladılar. Bu hem ‘tek keyif’ çatısı altında; amma antimikrobiyal direnç üzerinde aynı yaklaşımdı. Oradaki ifadeler bile ‘imdi bahis önemlidir, tamam bu vurgulansın. Ülkeler kendilerine göre mahsus stratejiler uygulasın, bilinçlendirme yönünde icraat yapsın.’ Yapılması gereken bu olayın ‘tek afiyet’ yaklaşımı içerisinde ele alınması, ferman gösterilmesi ve kararlılıkla bunun üstünde durulması. Bu yaklaşımlar birleştirilirse ileriye dönük yerine en azından olayla ilişik savaş ülkesel ölçekte gerçekleştirilebilir” dedi.