Konya’dahi uydu vericisiyle 3 yıldır strateji edilen “Yörük” ünlü step kartalı, tıpkı haftada Ölçülü Afrika ülkesi Çad’a ulaştı.
Ekincilik ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Umumi Müdürlüğü Yaban Hayatı Daire Başkanlığı Ekincilik ve Orman Uzmanı Dr. Burak Tatar, AA muhabirine, ” Türkiye’deki Nesli Felaket Altındaki Enva İçin Eylem Planlarının Hazırlanması, Uygulanması ve İzlenmesi Projesi”nin Mekân, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Avrupa Birliği ve Aut İlişkiler Umumi Müdürlüğü koordinasyonunda, Natür Esirgeme ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü yoluyla yürütüldüğünü söyledi.
Karışık hayatı biyoloğu Tatar, 2020’den bu yana sürdürülen projenin yardımcı yöneticiliğini üstlendiğini belirterek, çalışmanın doğa koruma açısından çok şanlı olduğunu vurguladı.
8 türde 50’nin üstünde kuş strateji ediliyor
Proje kapsamında nesli felaket altında olan türlerle ilgili çalışmaya başladıklarını anlatan Tatar, şunları söyledi:
“Tepeli Tarla Kuşu pelikan, şah kartalı, uzun hayvan kartalı, step kartalı, turna, leylek, altın delimsirek ve karaca akbaba kabilinden türlere donör takıyoruz. Son 6-7 yıldır bu türleri vericilerle izlem edip, yaşam alanlarını belirliyoruz. ‘Nereler korunursa bu popülasyonları koruyabiliriz?’ bunu çıkartmaya çalışıyoruz. Barhana fail çeşitler üzere kafile yollarını ve konakladıkları alanları belirliyoruz. Verici taktığımız 8 türde 50’nin üzerinde bireyi strateji ediyoruz. Yeryüzü ince kesiksiz strateji ettiğimiz kuş turna. Bir turnayı 6 yıl izleme ettik. Sunma etraflı açıklık hatim edeni bozkır kartalı. Step kartalları, Itidalli Afrika’ya, Çad, Etiyopya ve Kamerun’a kafile ediyor.”
İzledikleri kartal kuluçkada 3 çocuk çıkardı
Donör takılması amacıyla kuşun çocuk olması gerektiğine dikkati calip Tatar, “Eskimemiş yumurtadan çıkıntı birkaç haftalık benzeri bireyi aldık. Verici taktık ve bunu 3 yıl süresince strateji ettik. Üç yıl boyunca bu birey Çad’a gitti geldi. Temas şita süresince esasen bire bir bölgeye gitti geldi. Üçüncü yıl sonunda verici taktığımız alanın doğruca yuvasını yaptı. Hayvanın yuvasını konuşma ettik ve baktık ki kuluçkaya yatmış. Buradan üstelik 3 yavru çıktı. Bu yavrulardan da ikisine donör takmıştık amma maalesef yavruları çok yaşamadı.” diye konuştu.
Saatte 60 kilometre hızda, 2 bin metre yüksekte uçmuş
“Yörük” adını verdikleri ve 3 sene süresince izledikleri bozkır kartalının Konya’dan Afrika’ya göç güzergahını müdrike izleme ettiklerini anlatan Tatar, şunları kaydetti:
“Konya’dan çıktıktan sonra Karaman, Adana ve Hatay Belen Boğazı’ndan aşağıya iniyor. Suriye, Lübnan, İsrail ve Mısır’a geldikten sonradan da daha güneye akıllıcasına yönelerek Sudan ve Çad taraflarına gidiyor. Dönüşü da tıpkı rota üzerinden sağlıyor. Yılda bire bir azimet-ahit oluyor. Sonbaharda güneye göç ediyorlar, mart-nisan civarında dahi tekrar geliyor. Yaptığımız tespitlerde 50-60 kilometre hızlı hızlı gidebildiğini gördük. Bu yolculuğu genellikle tıpkısı hafta sürüyor diyebiliriz. Yemeden Içmeden karaların üstünde oluşan ısıdam gelgel akımları vardır. Hakeza termal albeni akımlarını yakalayınca kuş, döne döne yükselir. Kestirmece 2 kilometre yüksekliğe çıktıktan sonraları kendini bırakır ve on paralık angıç çırpmaksızın kısaca 50-60 kilometre gidebilir. Yörük’ü, şu anda Çad taraflarında, takip etmeye devam ediyoruz.”
Tatar, göçün temelinde besin bulma ihtiyacının olduğunu, şita şartlarının beslenme üzerine aksi etkisinden çevre hayvanların uygun ortamlara gittiğini sözlerine ekledi.
