AKDENİZ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan ve Türkiye’nin önceki yüz, çift kol ve acıma nakillerini gerçekleştiren Prof. Dr. Ömer Özkan, ‘Organ Aktarımı Günleri 40’ıncı Yıl Sempozyumu’nda, ABD’deki hayvandan insana uzuv nakline ilişik çalışmaları gündeme getirerek AÜ bünyesinde oluşturulacak ‘Haber Vadisi’nde bu konularda laboratuvar çalışmalarının yapılacağını açıkladı.
AÜ, Türkiye Organ Nakli Kuruluşları Eş Güdüm Derneği (TONKKD), Türk Hepato Pankreato Bilier (HPB) Cerrahi Derneği ve Organ Nakli Koordinatörleri Derneği (ONKOD) aracılığıyla 17-18 Aralık’ta Prof. Dr. Tuncer Karpuzoğlu anısına ‘Organ Nakli Günleri 40’ıncı Sene Sempozyumu’ Antalya’üstelik düzenleniyor. Sempozyumun açılışına AÜ Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, Afiyet Bakanlığı Nesiç, Organ Aktarımı ve Diyaliz Hizmetleri Dairesi Başkanı Dr. Fatih Kacıroğlu, Antalya İl Sağlık Müdürü İsmail Başıbüyük, AÜ Organ Nakli Kalıp Müdürü Prof. Dr. Bülent Aydınlı, Türkiye’nin önce beniz, branş ve merhamet nakillerini işleyen Prof. Dr. Ömer Özkan ve Türkiye genelinden bu alandaki uzmanlar katıldı. AÜ Organ Aktarımı Forma Müdürü Bülent Aydınlı, minval yerine 1982-2022 yılları arasında 5 bin 216 böbrek, 744 karaciğer, 113 duygu, 78 pankreas ve 12 muhtelit doku nakli ve bu 40 yıllık süreçte 6 bin 163 hastaya aza ve nesiç nakli yapıldığını açıkladı. Prof. Dr. Aydınlı, bu yıl bile 207 böbrek, 51 karaciğer nakli yaptıklarını kaydetti.
İl Sağlık Müdürü İsmail Başıbüyük, Antalya’nın 2016 yılına kadar Türkiye’dahi sunma faziletkâr organ aktarımı gerçekleştirilen nahiye koordinasyon merkeziyken, az buçuk zir indiğini, pandemi sürecinde dahi uzuv nakillerinde bati tenakus yaşandığını anlattı. Başıbüyük, Güzeşte yılki PNP oranlarımız 3,69’du. 2022’da ise durumun önemini anlatmaya çalıştık ve hoppadak bizim tarafımızla ilgili değil. Ailenin kandırma edilmesi, bizle beraber işin ortamında Diyanet’in bile yürüyor olması gerekiyor. Hocalarımızın aileyi kandırma ika noktasındaki desteğiyle beraber şu anki PNP oranımız 5,54’e bundan sonra. Umarım, 2023 bu anlamda çokça daha bol tıpkı sene tamam ve muntazır hastalarımıza şifalar verecek henüz mebzul noktalara taşıyabiliriz dedi.
AÜ Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, AÜ Organ Aktarımı Merkezi’nin gerek önce uykuluk ve kalp gerekse geçmiş katışık nesiç nakilleriyle hem dünya hem Türkiye’üstelik işaret haline geldiğini belirterek, 40 yılda şu ana büyüklüğünde 6 bin 163 aza ve nesiç nakline ulaşıldığını anlattı. Aza naklinin bundan ahir süreçte tıbba çok ciddi cephe vereceğini tamlayan Prof. Dr. Özkan, immünolojisiyle hele ve karma nesiç nakilleriyle ayrı anlam içerdiğini kaydetti. ABD’üstelik gördüğü eskimemiş araştırmalardan bahseden Prof. Dr. Özkan, Biz hala bakım sunucusuyuz, bibi araştırmada olmamız müstelzim yerde değiliz. Ego neyi kıskandım, bundan sonraki proses nereye gidiyor Gördüğüm kadarıyla hayvanlardan insanlara olacak nakillere gidiyor. İmmünolojiyi nasıl ekarte edebiliriz, onlara gidiyor. Bunda biraz düşüncesiz kaldığımızı düşünüyorum ve bu anlamda Ömer hocayla beş altı projemiz oldu. İki gündür Ankara’de en son düzeyde görüşmeler yaptık. Esenlik Bakanlığı ve hükümetin desteği olmadan bunu yapmamız tür değil, çokça teşekkürname ediyorum destekleyeceklerini rapor ettiler dedi.
RAHİM NAKLİNE KORKULU TALEP
Türkiye’nin önce yüz, çift kol ve dünyanın evvel rahim nakli ameliyatlarını gerçekleştiren AÜ Tıp Fakültesi Plastik, Rekonstrüktif ve Beğenilen Cerrahi Ana Marifet Dalı’ndan Prof. Dr. Ömer Özkan, ‘Kompozit Nesiç Nakilleri’ başlığıyla kongredeki geçmiş sunumu yaptı. Şu esas kadar 12 kompozit nesiç nakli yaptıklarını ve bu ameliyatların süreçlerini anlatan Prof. Dr. Ömer Özkan, dünyada önceki olarak literatüre giren evvel merhamet nakli ve peşi sıra ikincisi ve ikisinden birlikte doğumu gerçekleştirilen bebeklerin sonuç durumları karşı da bilgiler verdi. İlk doğumdaki bebeğin 2,5 yaşında, haziran ayında 1700 gram doğan bebeğin üstelik şu anda 4 kiloya ulaştığı ve her ikisinin bile sağlıklı olduklarını dile getirdi. Dünyada 5 bin kadının birinde rahim olmadığını belirten Prof. Dr. Özkan, Bahtiyar tıpkı evlilikleri varsa çocuk istiyorlar. Ama hamal analık hem kültürümüzde hem yasalarımızda yasak. Dünyanın türlü yerlerinde yapılıyor veya uşak edineceksiniz. Listelerimize bakınca bununla ilgilendiren dünyanın bir nice yerinden, özellikle birlikte Avrupa ülkelerinden çok sayıda müracaat var. Binin üzerinde kaydımız var dedi.
‘KIKIRDAK DIŞINDA ÜRETİLEN NESIÇ DAHA YOK’
Organ nakli ihtiyacına yönelik üs hücre ve organ üretimine akıllıca gidildiğine ilgi calip Prof. Dr. Özkan, Moleküler düzeyde bizim bile işin içine nasıl girmemiz gerekir. Giriyoruz amma dışarısı büyüklüğünde değil. O çokça cesim, dünyada böbrek dokusu, idrar torbası dokusu, ruh dokusu de uygun üretildi. Ama bunları bizim bildiğimiz damarsal yapıların entegrasyonunda mesail var. Mızrap, kakırdak üretildi amma bizim nakledeceğimiz ölçüde kıkırdağın dışında bire bir nesiç henüz üretilemedi. Sempozyumun temel temasının gelecekte hangi olacak, ne yapacağız, geride kalmayalım, önde elbette ilerleriz konularında vurgulamaları yapmaya çalışıyoruz diye niteleyerek konuştu.
‘TRENİ KAÇIRMAYALIM, DİYE UYARIYORUZ’
Hayvanlardan aktarım gündemine ilgilendiren mütekellim Prof. Dr. Özkan, şöyle devam etti
Treni kaçırmayalım diye niteleyerek uyarıyoruz. Laboratuvar çalışmalarına ayar isnat etmek gerekiyor. Bu nakillerin emniyetli ilaçlarla yapılması ve insanların uzuv nakline ihtiyacı. İki alternatif var. Uzuv havuzu beş altı, ya canlıdan açmak zorundayız ya da kadavra organları biraz. Bunları zahir artırabiliriz, organ üretilebilir mi gelecekte yahut eksantrik canlılardan yahut bambaşka nev bu organların ömrü uzatılabilir mi Naklettiğiniz dokular amacıyla üstelik ilaçları kullanıyorsunuz ve taraf etkileri var, bunları azaltabilirsiniz. Bunlarla ilişkin çalışmalar beğenmek gerekiyor. Bulduğunuz organı ongun görmek, uzuv bulamıyorsanız birlikte alternatifleri neler olanaklı Dünyada işte hayvanlardan insanlara organ aktarımı gibi konular var. Bununla ilgili daha çok erken gün ama bu araştırmalar yemeden içmeden cerrahi, büyük şeyler değil, mikro, nano şeylere makul inmek gerekiyor. Moleküler düzeyde araştırma fethetmek gerekiyor. Kalıtım Bilimi ve immünolojik icraat yapacağız.
BİLİM VADİSİ’NDE ARAŞTIRILACAK
Bu çalışmaları tahsis etmek üzere üstelik AÜ kampüsü içre teşekkül çalışmalarına başlanan ‘Bilgelik Vadisi’ projesine işaret eden Prof. Dr. Özkan, Ilmî Düzlük oluşturmaya çalışıyoruz. Bu konuda hem Esenlik hem Maliye bakanlıklarımız hem da Cumhurbaşkanı’mızın bilgisi ölçüsünde desteklerimizi aldık. Görüşmelerimizi bilcümle bu konuda yapıyoruz, aynı ‘Olgun Vadisi’ oluşturmak üzere, hassaten ihalesi oluşturuldu. Altyapı oluştururken, burada düz matlup insanları de oluşturmaya de çalışıyoruz hem yetersiz içi hem mahdut dışından, bununla ilgili tehlikeli şekilde çalışıyoruz. Esas teması araştırma konusunda, yani tıpkı domuzun kalbini, karaciğerini alıp da nakledemiyorsunuz, bunu lacerem yapacaksınız evet üstelik tınlamalı olmayan aynı dokuyu nasıl uyumlu ayla getirebilirsiniz, bu icraat laboratuvarda yapılacak. Bunun amacıyla altyapıyı oluşturmamız gerekiyor. Bilimin her aşamasında olduğu kadar bunu bile ihmal etmemek gerekiyor dedi.
