CHP Yardımcı Saylav Özkan Yalım ve Manisa Saylav Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Uşak’ın Eşme ilçesinde duman üreticilerinin sorunlarını dinledi. Esrar üreticisi Muttalip Bileme, “2018-2019 senesinde 4,5 ton esrar sattım. Bunun 1,5 tonuna, 30 bin liraya traktör aldım. Geçen traktörü satılığa çıkardım, 300 bin liralık verdiler. Şu anda 5 ton tütüne bir traktör alamıyor. Maliyetler arttı. Hakkımızı arayacağız sonuna büyüklüğünde” dedi.
Özkan Alev ve Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Uşak’ın Kaynak ilçesinde yaman üreticileri ile ayrımsız araya geldi. Yalaz ve Bakırlıoğu’na yaşadıkları sorunları anlatan tıpkı tütün üreticisi, “Bizlerin maliyetleri 90 lirayı buldu. Bizler, tütünü 100 liradan aşağıya satmayacağız, kantara götürmeyeceğiz. Sigara yasasında ‘Türk tütünü’ ibaresi vardı, bunu ‘Türkiye’birlikte üretilen kötü’ namına değiştirdiler. Hakeza olunca üreticinin hakkı kalmadı. Virginia tütünü dibimize büyüklüğünde geldi” dedi.
Diğer tıpkı müstahsil ise “Abes sözleşmeye imza atıyoruz. Sözleşmeler arkadan geliyor. Haziran kocaoğlan içerisinde kıymet geldiğinde bizler tütünü yetiştirmiş oluyoruz. Imdi dönüşümüz kalmıyor. Bizler, yıllardır yersiz sözleşmelere imza atıyoruz. Fiyatlar sonradan yazılıyor. Teyit zamanı geldiğinde eğiliyoruz. Ne söylerlerse o oluyor. Bizler, parasını almadığımız tütünün yerini hazırlamaya başladık, başlıyoruz. Elimizdeki esrar gitmedi, seneye kaç lira olacak bilmiyoruz. 2022 yılının tütününü tasdik etmeden 2023 maliyetleriyle karşı karşıya kalıyoruz” diyerek konuştu.
“BUGÜN KORTEJ TÜTÜNCÜNÜN, ZAMAN ALAY ÜRETİCİNİN”
Üretici İbrahim Şaban, “Ego, sizlere şiddetli geldiniz diyemiyorum. Umarım buradaki toplantıdan alımlı çalımlı kendisine gideceğiz. Bizi burada görenler birkaç olduğumuzu sanmasınlar, bilcümle fütuhat mümin insanlarla kazanılır. Tütüncüler buraya sorunlarını anlatmaya geldi. Ustanın dediği gibi; sen yanmazsan, ego yanmazsam şüphesiz çıkacağız bu aydınlığa. Bizler köylüyüz, kerli ferli saraka etmesini bilmeyiz. Gün sağlık, helva demesini da biliriz halva demesini da biliriz. Bugün bayram tütüncünün, bugün söz üreticinin” dedi.
“ÜRETTİĞİM TÜTÜNÜN YARISINA TRAKTÖR ALABİLİYORDUM”
Yetiştirici Muttalip Bileme ise “Tığ hakkımızı arıyoruz, rızkımızın peşindeyiz. Ayrıksı tıpkı amacımız bulunmayan. Şunu söylüyorum; 2018-2019 senesinde 4,5 ton duman sattım. Bunun 1,5 tonuna, 30 bin liraya traktör aldım. Sabık traktörü satılığa çıkardım, 300 bin lira verdiler. Şu anda 5 titrem tütüne tıpkısı traktör alamıyor. Maliyetler arttı. Hakkımızı arayacağız sonuna kadar” diye niteleyerek konuştu.
Salihli Kasaba Derneği gönüllüsü avukat Seçil Ege, “Almaç firmalara, tütün firmalarına, sigara firmalarına sesleniyoruz. Hakkımızı söke söke alacağız. Bize sözleşmelerde vermediğiniz fiyatları olağandan mahkemelerde alacağız” dedi.
Özkan Yalaz ise “Büyüklerimiz Yardımcı’taki şeker fabrikasını kurarken kötü parası ile haya parasıyla kurdular. Yardımcı’a kurulan şeker hastalığı fabrikalarının makineleri bu dünyalık ile gelmişti. Çiftçimizin 16 kalemden oluşan maliyetleri 65 liralık. Verdiğiniz maliyetlerle zaman 80 lirayı bulan rakamlar var. Bu, kilo başına bulunan maliyettir. Tamam sizlere imzalatılan, boş imza atık evrak; 55 lira. Bunun için bağlantı beraber girmek zorundasınız. Bunun amacıyla sizlerle birlikte savaşım vermezsek namerdiz” diye niteleyerek konuştu.
“FİYATLAR KANTARDA BELLİ OLMAMALIDIR”
Üretici Hür Bahadır de şöyle konuştu:
“Biz kötü üreticileri, enflasyon karşısında bulunmayan olmakla alın karşıyayız. Mevsim başlarında, kötü firma çalışanların söylemine cebin 65-70 teklik ile üretime başladık. Fakat nisan böylece, boş sözleşmelere merkum 55 teklik üzere fiyatla karşılaştık. Ancak bu fiyatlar 90 lirayı buldu. Maliyet artışları, firma eksperleri ile kötü şirketleri bölümünde paylaşıldı. Şu anne kadar maliyet artışları ile ait aynı paylaşım yapılmadı. Bize verilen 65-70 lira kadar maliyetlerle zararına tütünleri tasdik etmenin tek mantığı yoktur. Müstahsil kardeşlerim, fiyatların kantarda belirleyeceğini belirten kardeşlerime sesleniyorum. 100 liranın altında verilecek olan fiyatı asla kabul etmiyoruz. Biz, ‘tütünlerimizi vermeyeceğiz’ demiyoruz, çünkü aramızda aynı anlaşma ve münfail olan avanslar var. Şirketlerden istediğimiz, insanca yaşayabilmek üzere haklarımızın verilmesidir.”
“MECLİS’TEKİ AVİZEDE TÜTÜNCÜNÜN PARASI VAR”
Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu üstelik şunları söyledi:
“Meclis’e oturduğunuzda, tepenizde 16 avize görürsünüz. Bu, 16 Türk devletini oyun şayan. Bu 16 makro avize Çek Cumhuriyeti’nden getirilmiştir. Bu, yaman karşılığında getirilmiştir. Tütün vermişiz, kocaman avizeleri almışız. Bu, sizin emekleriniz. Annelerinizin emekleri, Meclis’in tavanlarına büyüklüğünde var. Bu esrar üreticilerinin paraları Türk ekonomisinde var. Bu ülkenin temellerinde var. 2006 yılında 497 milyon dolarlık kötü ihraç etmişiz. Bunun karşılığında üstelik haricen 253 milyon dolarlık yaman almışız. Yıl 2020, 279 milyon dolar duman ihraç etmişiz. Nısıf yarıya düşmüş. Bunun karşılığında 563 milyon dolarlık tütün ithal etmişiz. Nısıf yarıya. 400 bin yaman üreticisi eş vardı Türkiye’birlikte, bugün 40 bine kadar düşmüştür. Sene 2003, benzeri paket sigaranın yüzde 43’ü evcil tütündü, zaman yüzdelik 11’i. Olur neden bu ayla geldik? Evvel kota getirdiler. ‘Üretemezsin’ dediler. Daha sonraları Tekel’i özelleştirdiler, kapattılar. Daha sonraları duman üreticisinin, iki tane arsıulusal şirketin iki dudağının arasına bırakıldı kaderleri. Sizlere şunu söylüyorlar; ‘Sözleşmeli üretim yapacaksınız’. Bu, kontratlı üretim değil. Bu, çağcıl köleliktir. Şayet kontratlı üretim yapmazsa doğudaki üzere ‘kaçakçı ol’ diyorlar. Sizlerin önüne bir konvansiyon getiriliyor. Sözleşmeye baktığımda, tüccarın lehine benzeri güruh özellik var. Geçtiğimiz yıl kötü hangi kadardı? 35 lira idi. Bu yıl kaç liraya imza attınız. 55 liralık. Geçtiğimiz sene mazot birçok liraydı? 7 liraydı. Şu anda mazot 22 lira. Vaktiyle tütünün parası haddinden fazla bereketliydi. O zamanlar bakan gelirdi, izah yapardı, fiyatlar güzelse kasketler havaya atılırdı. Bu, eski günlerde kaldı.”
