Karabük’ün Eskipazar ilçesinde Hadrianopolis Antika Kenti’nde sürdürülen kazılarda mevcut, bölgedeki ticaretin dimdik şekilde sürdürülebilmesi üzere esirgeme amaçlı yapıldığı değerlendirilen 1700 almanak Roma Kalesi’nin bire bir bölümü dönem yüzüne çıkarıldı.
Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşme yeri namına kullanılan antik kentte, Karabük Üniversitesi Yazın Fakültesi Arkeoloji Bölümü Akademisyen Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında 15 nefis ekiple düzenlenen hafriyat ve yenileme çalışmaları sürüyor.
Çelikbaş, AA muhabirine kalenin kazısına devam ettiklerini belirterek, “Kalenin şark duvarını ağız ağıza açığa çıkardık. Antrparantez, ortaya çıkardığımız kermen kalıntısının duvarlarında restorasyon çalışmalarına devam ediyoruz.” dedi.
Önceliklerinin kalenin duvarlarında sağlıklaştırma işlemi yapılması olduğunu anlatan Çelikbaş, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Zaman Kurumu, Karabük Valiliği ve Eskipazar Şehremaneti Başkanlığının destekleriyle çalışmaların süresini her an uzattıklarını kaydetti.
“Günümüzden tahminî 1700 sene önceki bu kalenin yapıldığını söyleyebiliriz”
Çelikbaş, kalenin ilk evresinin Roma dönemine, 3. yüzyıla tarihlendiğini anlayış ettiklerini söyleyerek ayrıca bölgede ortaya matrut biricik kale kalıntısı olduğunu dile getirerek, “Kermen değişik tadilatlar geçirmiş. Bununla ait kalenin methal kapısında bire bir yazıt bulduk. Bu yazıt kalede çok şişman tebeddülat yapılarak gene kale fonksiyonunda kullanılmaya bitmeme ettiğini belirtiyor. Günümüzden yaklaşık 1700 yıl evvel burada bu kalenin yapıldığını söyleyebiliriz.” dedi.
Kalenin 10 yıl zarfında içinin kazılarak ziyaretçilere açılmasını planladıklarını anlatan Çelikbaş, şöyle devam etti:
“Antik gün kentlerinde savunma yapıları kendisine kaleler önem sunu ediyor. Hadrianopolis’te ise henüz esbak yıllarda ortaya çıkarılan tıpkısı yazıtta ‘Hadrianopolis bölgenin bir tecim merkezidir’ ifadesi vardı. Bu kitabe esasta kalenin varlığının nedenine bel eden aynı yazıt. Zira Hadrianopolis hoşur iç bölgenin Karadeniz kıyıları ile bağlantısını kuran yolların cemi gaga noktasında meydan düz kocaman ayrımsız antika site. Zımnında ticaretin birlikte burada balaban olduğunu söyleyebiliriz. Ticaretin üstelik burada sağlıklı şekilde sürdürülebilmesi amacıyla bu kalenin koruma amaçlı yapıldığını söyleyebiliriz.”
Hadrianopolis
Milattan geçmiş 1’inci yüzyılda kurulan ve milattan sonra 8’inci yüzyıla büyüklüğünde yerleşim yeri namına kullanılan antika site, ilçenin 3 kilometre batısında meydan alıyor.
Hadrianopolis Antika Kenti’nde, İncil’dahi adı geçen nehirler Geon, Phison, Tigris ve Euphrates’un vadi aldığı, beygir, fil, pars, geyik ve grifon (musahabe tarihinde tanıdık muğlak aynı hayvana verilen beşer) kabilinden bir nice hayvanın betim edildiği kiliselerin tabanındaki mozaiklerle ünlenen ve bu nedenle “Karadeniz’in Zeugması” şeklinde adlandırılan antik kentte, şimdiye kadar iki yunak, iki kilise, aynı defans yapısı, kaya mezarları, seyir, bire bir kemerli ve kubbeli bina, abidevi kültik niş, talih, villa, sair anıtsal binalar ile kâh diyanet alanları kabil yapılar bulundu.
Karabük Valiliğince örenlik namına dönüştürülmesi amacıyla Firez ve Turizm Bakanlığına başvuruda bulunulan antika kentten elde edilen bulgulardan hareketli olanlar, çevre illerdeki müzelere götürülüyor, gayrimenkul ise bulunduğu yerde korunuyor.
Dört Nehir Kilisesi’nin 50 metre büyüklüğünde güneyinde ilk kez sabık yıl yapılan kazılarda mevcut, satır ve ok ucu kadar eserlere rastlanan kare düzenlenen yapıda, sonuç yerine 1600 almanak kantar ağırlığı zaman yüzüne çıkarıldı.
Bulgular bölgenin geçmişine kandil tutarken, antika kenti musahabe edenler hafriyat çalışmalarını yerinde müşahede fırsatı yakalıyor.
Ziyaretçiler, antika döneme ilgili paraları, ölülere ait şahsi eşyaları ve 1800 yıllık nezir levhası ile Roma askerine ait 1800 yıllık çipo maskeyi da yakından inceleyebiliyor.
