Kayseri Üniversitesi (KAYÜ) bünyesinde kurulan Ata Tohumu Araştırma Uygulama ve Fide Istihsal Merkezi’nde çiftçiler için elan bereketli ve genetiği değiştirilmemiş biber, domates ve patlıcan tohumları araştırılıyor.
Develi ilçesinde KAYÜ bünyesinde kurulan merkezdeki laboratuvarda, çiftçilerden realizasyon edilen dede tohumlarının genetiği araştırılıyor. Merkezin bahçesinde bu yıl kurulan seralarda yetiştirilen fideler ise çitçilere dağıtılıyor.
Dede tohumlarının gelecek nesillere aktarılması ve henüz aşkın maraba vasıtasıyla kullanılması üzere araştırmalarını devam ettiren tarz, nahiye için bu alanda koskocaman bire bir fariza üstlenmiş durumda.
KAYÜ Öğretim Üyesi ve Dede Tohumu Uygulama ve Araştırı Merkezi Müdürü Dr. Nihat Yılmaz, AA muhabirine, Itidalli Küçük Asya Kalkınma Ajansının desteğiyle merkezi kısaca 500 bin teklik maliyetle kurduklarını söyledi.
Kayseri çevresinde kâin ve sonuç yıllarda kayıp tehlikesiyle yüz yüze mütezayit ata tohumlarının merkezde toplandığını vurgulayan Yılmayan, “Domates, patlıcan ve biber, domestik adlarıyla söyleyecek olursak Karahıdır domatesi, Yamula patlıcanı ve Cırgalan biberinin ağababa tohumlarını topladık. Bu tohumlar geçmişten geldikleri üzere değerli. Bu tohumların eklenmiş değerini artırarak fideye dönüştürüp bölgemiz üreticisine yarar sağlamayı düşünüyoruz.” dedi.
Hibrit tohumlardan elan kaliteli
Çiftçilerin sonuç zamanlarda “F1” adı sunulan hibrit tohumları toprakla buluşturduğunu vurgulayan Yılmaz, bu ürünlerin tohumundan gene tıpkısı düzeyde ürün alınamadığını ifade etti.
Bu durumun ata tohumlarıyla yıkılabileceğini belirten Yılmayan, “F1 hibrit tohumu biliyorsunuz evlat oluşturmadığı, oluştursa üstelik salatalıkta söz misali cins gibi kâffesi. Domatesler standart. Bizim ağababa tohumlarımızda böyle ayrımsız standart bulunmayan. Amma neyimiz var, tohumlarımızı biz gelişigüzel sene kendimiz alıp kendimiz yetiştiriciliğe bitmeme edebiliyoruz. Hibritte hakeza ayrımsız şey yok.” diyerek konuştu.
Yılmayan evcil tohumlarla dışa bağımlılığın bitirilebileceğini, yapılan çalışmalar neticesinde tohumların yaygınlaşarak mevki çiftçisine katkı sağlanacağını dile getirdi.
Kadın istihdamı için bile icraat sürüyor
Yerli tohumların önemini anlatan Yılmayan, şunları kaydetti:
“Öz tohumumuzu kendimiz alıp eskiden atalarımızın, dedelerimizin yapmış olduğu ilk teşrin şeklini yaygınlaştırmaya çalışacağız. seçme şekilde oynanmış benzeri nesil değil bunlar. Nedeniyle hem ülkemizi hem sağlığımızı destek olmak hem çevreyi korumak adına yaptığımız tıpkısı gelişim bu. Tığ bu proje kapsamında rustik bölgelerde etkili çiftçilerimize, hele kadın istihdamını artırabilmek yerine terbiye seminerleri düzenledik. Kıytırık dahi benzeri iştirak oldu. Tohumdan fideye lacerem, hangi şekilde yetiştirilir, bunların eğitimini kılgısal veriyoruz. Sabık sene yaptığımız eğitime 60’dan çok eş üreticimiz katıldı. Rustik kalkınma bölgesinde eğitimimizi yaptık.”
Yılmayan, apayrı bölgelerin üstelik kendine özgü yerli tohumları olduğunu belirterek, bunların asıllarının korunup ati nesillere aktarılması gerektiğine işaret etti.
