Örtü şeş tarımda mahsul ve kaliteyi artırması, istihsal maliyetlerini azaltması nedeniyle denize andıran bölgelerde kullanımı yaygınlaşan bombus arılarının yetiştirilmesine Van’üstelik dahi başlandı.

Seraların “saf işçileri” yerine aşina, sebze ve meyvelerin döllenmesini sağlayıcı bombus arılarının Van’bile üstelik yetiştirilmesi amacıyla proje hazırlandı.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Arıcılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doktor Akademisyen Cengiz Erkan’ın önderlik ettiği proje kapsamında Isparta Kılgılı Bilimler Üniversitesinden “bombus terrestris” türü 100 arı beyi getirildi.

Merkezde oluşturulan hususi iklimlendirme odasında özenle bakımı yapılan arıların sayılarının artırılması sağlandı. Seralarda yetiştirilen domates, patlıcan ve biber kadar ürünlerin ilaçlara ister kalmadan döllenmesini gerçekleştiren bombus arılarından şimdiye büyüklüğünde herhangi bir birinde 500 öz bulunan 500 koloni elde edildi.

Arı kolonilerinin, benzeri müddet sonra Van ve çevre illerde kurulan seralarda kullanılarak verimin ve kalitenin artırılması hedefleniyor.

“Bu bölgede yetiştirilmesi aynı önce”

Erkan, AA muhabirine, bölgede teferruatlı süredir salt yetiştiriciliği üstüne düzentileme yaptığını ve akıbet yıllarda bombus arıcılığının gelişmesi için projeler hazırladığını söyledi.

Daha haddinden fazla Akdeniz Bölgesi’nde antika altı tarımda mergup bombus arılarının Doğu Rum Bölgesi’nde alaz değerlerinin üstelik dikkate alınmasıyla seralarda kullanılabileceğini anlatan Erkan, ” Türkiye’de geçer not bombus ailesi sayısı 400 bin civarına ulaştı. söz konusu arıların temini aşamasındaki zorlu çok firma maatteessüf sıkıntılı dışı orijinli. Bu bölgede bombus arılarının yetiştirilmesi bir önce. Alelumum bahir seviyesine mümasil bölgelerde yetiştiriliyor. Biz dahi 1720 rakımda ve dış sıcaklığının sıfırın altında 5-6 merhale olduğu ayrımsız yerde bombus arılarının yetiştiriciliğini yapıyoruz. İnşallah gelecekte çiftçilerin kullanımına sunacağız. Bölgede jeotermal kaynaklı seracılık faaliyetleri günden güne artıyor. Bu, bombus arılarını imdi gündeme getirecek. Bu arılara elan fazla gerekseme duyulacak.” değerlendirmesinde bulundu.

Yaklaşık 500 iştirakçi arıdan oluşan tıpkı halis kolonisinin 500 metrekarelik seraya yettiğini dile getiren Erkan, üreticilerin her sabık çevrim bombus arılarına çıktı ihtiyaç duyduğunu rapor etti.

Bombus arılarının yetiştiriciliğinin kontrollü kendisine yapıldığını tamlayan Erkan, şunları kaydetti:

“27-28 derecelik aynı ortamda ve yüzde 40-50 nemde çoğaltıyoruz. Van ve çevredeki illerde seracılık yapılan işletmelerde kullanılması için murat alıyoruz. Göveri ve meyveler yabancı döllenmeye ihtiyaç hassas. Döllenmenin sağlanması amacıyla polenlerin alımlı organa taşınması gereklidir. Polinasyon diye adlandırılan bu olay, arılar, haşerat ve rüzgar sebebiyle sağlanırken, havaların soğumasıyla söz konusu aracıların sayısı azalır. Özellikle antik altında bu işi yapanlar, bombus arılarına gerekseme duyar. Şayet bombus arıları kullanılmazsa üretimde hem kalite hem da çoğalma düşer. Çok sıklıkla aromasında bozukluk gördüğümüz ya dahi tadını alamadığımız sebze ve meyvelerde bombus arılarının kullanılmadığını görmekteyiz. Kısacası bombus arıları sıçandişi altı yetiştiriciliğinde hem kaliteyi hem birlikte verimliliği artırır.”

Bölgede seracılığın geliştiğini, kullanılmamış seraların kurulduğunu anlatan Erkan, “Özellikle Van seracılık amacıyla çokça müsait bir kayran. Bitlis, Hakkari ve Muş’ta birlikte serencam zamanlarda sıçandişi altı yetiştiricilik artmaya başladı. Gelecek yıllarda devletin teşvikleriyle seracılık elan birlikte gündeme ati. Van’ın Çaldıran ilçesindeki jeotermal seralar bunun yeryüzü fena hâlde örneği. Bölgenin mehabetli sebze ihtiyacı buradan karşılanıyor.” dedi.

“Bu arılar genellikle Akdeniz Bölgesi’ndeki illerden realizasyon ediliyor”

Kültür Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tasavvur Tunçtürk dahi bölgede tarım ve hayvancılığın gelişmesi üzere bilimsel çalışmalara imza attıklarını söyledi.

Uzun süredir bitkilerin döllenmesinde mergup arılan yetiştirilmesi üzere fakültelerinde emek yürütüldüğünü belirten Tunçtürk, “Sıçandişi altı yetiştiriciliğinde makbul bu arılar genellikle Akdeniz Bölgesi’ndeki illerden temin ediliyor. İnşallah ilerleyici dönemde burada yetiştirdiğimiz arılar çevredeki üreticilere dağıtılacak. Seralarda yetiştiriciliğin gelişmesine bombus arılarının cesim ulama sağlayacağını düşünüyoruz.” ifadelerini kullandı.

Arıların bakımını eden doktora öğrencisi Anıl Akçay, “Arıların yetiştirilmesinin muhtemelen zorlukları var. Daima izleme gerektiren benzeri hisse senedi. Kumanya kaynakları polenlerdir. Bunun yanı sıra nektar yerine geçecek şurup takviyesi yapıyoruz. Kolonilerin büyümesi ve gelişmesini sağlıyoruz. Tam aşamalarını inceden inceye takip ediyoruz.” diye konuştu.