Kuzey Rum fay hattında endişelendiren tablo
TOKAT Yer Bilimi Efdal Mühendisi Bilge Hüseyin Mecnunca, Kelkit Havzasının zelzele üreten bir mekanizma olduğunu belirterek, “Bu havza depremin her an olabileceği benzeri bölgedir” dedi.
Şimal Rum kırık hattı üzerinde bulunan Tokat, Türkiye’nin en riskli illeri ortada meydan alıyor. 27 Açıklık 1939’da 7,9 kadar Erzincan depreminin etkilediği Tokat’ta binlerce sevimli hayatını kaybetti. 20 Aralık 1942 tarihinde tarz üssü Erbaa, Niksar hattında 17.05’te meydana mevrut 7,0 büyüklüğündeki yer sarsıntısı ise kestirmece 3 bin duygusal kaybına, 6 bin 300 kişinin yaralanmasına bozukluk oldu. Hareket, Niksar’ın doğusu ile Erbaa kuzeyi arasında yaklaşık 50 kilometrelik tıpkısı yüzey kırığı oluşturdu. 27 Son Teşrin 1943 tarihinde 7,2 kadar Samsun Ladik depreminde bile 4 bin fert kaybı yaşandı. Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6’lık depremler ile Hatay’da yaşanan 6,4 büyüklüğündeki depremlerin ardından gözler Yıldız Küçük Asya fay hattı üstüne çevrildi. Uzmanlar, Şimal Anadolu fay zonunun Erzincan-Tokat bölümü arasında biriken enerjiden hava yer sarsıntısı olabileceği uyarısında bulundu.
“Bu fayın üretebileceği maksimum zelzele büyüklüğü 8,2’dir”
Yer Bilimi Efdal Mühendisi Bilerek Hüseyin Delimsirek, Şimal Anadolu fay hattının Kaliforniya fayıyla bu arada dünyanın bildirme şişman fay hatlarından ayrımsız tanesi olduğunu söyledi. Şimal Anadolu fayı hattı, Bingöl Karlıova’dan başlayan ve Kelkit havzasını izlem eden ve bu nedenle Karadeniz’in kuzeyinden Marmara’ya büyüklüğünde uzanan Dünyanın sunu balaban hatlarından tıpkısı tanesidir. Bu fayın üretebileceği maksimal sarsıntı büyüklüğü 8,2’dir. Yıldız Rum faylanma biçimi bakımından sunu alçak faylar sınıfında meydan alan, ciddiye alınması müstelzim koskocaman bir kırık sistemidir. Kaliforniya fayıyla bu arada dünyanın en balaban fay hatlarından tıpkı tanesidir. Tahminî 15 milyon sene yaşında olan bu kırık 15 milyon yıldır zelzele üretebilme kapasitesine erbap heybetli tıpkı kırık sistemidir” dedi.
“Bu bölge depremin her an olabileceği benzeri bölgedir”
Delimsirek, Niksar, Erbaa ve Reşadiye ilçelerinin kırık hattı konusunda olduğuna ilgi çekerek, “Bu havza depremin anbean olabileceği bire bir bölgedir. Gerek çarkıt depremler gerekse aletsel dönemdeki depremlere baktığımızda ortaya şu serencam çıkmaktadır. Kelkit Havzası sarsıntı üreten bir mekanizmadır. Bununla sevecen şekilde varagelmek zorundayız. Vacip tedbirleri aldığımızda depremden üstelik korkmamış oluruz. Zelzele bir kaynak ise bu gerçekliğe göre imalat yapmamız ve yaşamamız ve tedbirlerimizi ona bakarak almamız gerekiyor” diye konuştu.
Deprem bölgesinde mensur edilecek olan yapılarda yönetmeliklere harfiyen uyulması uyarısında mevcut Delice, “Yapının yapılacağı zemini jeoloji mühendisleri ve ilgili mühendislikler tarafından tespit edildikten sonraları mühendisin önerilerine göre çatı tasarımının yapılması ve buna mecbur kendisine yapılan tasarlandıktan bilahare sürecin bitmeme etmesi gerekiyor. 2018 yılında çıkan yönetmelikler bayağı emniyetli tarafta kalmayı müstelzim yönetmelikler. Bu nedenle bile vatandaşlarımıza yeni ev yapacak olanlara makul zeminde yahut düzeltme edilmiş zeminde emniyetli yapılar yapmalarını referans ediyoruz. Mevcutta evi olan arkadaşlarımız yahut vatandaşlarımız üzere da şurası göstermek geçişsiz. Onlar yapının güvenliğini, maharet ekiplerce inceletmelerini ve onların önerileri dahilinde yapıya ihya gerekiyorsa ihya yapılması ve ondan sonraları yapılarının içerisinde güvenle oturmalarını başvuru ediyoruz” ifadelerini kullandı.
